Het streven naar zinvol werk is een gedeelde wens onder velen. Maar wat maakt werk eigenlijk zinvol? Deze vraag is momenteel van cruciaal belang in de accountancysector. Het hoge verloop binnen de accountancybranche en de toenemende uitdaging om nieuw personeel aan te trekken vormen een probleem dat bij alle kantoren voelbaar is. Wordt de ware oorzaak en de juiste aanpak van dit probleem wel voldoende erkend? In dit artikel onderzoek ik welke elementen bijdragen aan het ervaren van zinvol werk en wat dit betekent voor de accountancybranche.
“Gedurende de afgelopen jaren heb ik veel nagedacht over een onderscheidende visie.”
Op 9 mei 2023 had ik het voorrecht deel te nemen aan een rondetafelgesprek georganiseerd door het NBA, SRA en de Novaa. Daar kreeg ik de gelegenheid mijn visie te delen over accountancy en ondernemerschap. Gedurende de afgelopen jaren heb ik veel nagedacht over een onderscheidende visie voor ons kantoor en voor onze medewerkers. Hoe kunnen wij bijdragen aan het succes van MKB-ondernemers door middel van gemotiveerde multidisciplinaire teams? Ik wil graag enkele van mijn gedachten en ervaringen delen, waarbij de sleutel ligt in het verrichten van zinvol werk.
De belangrijkste oorzaak
De voorgestelde oplossingsrichtingen die tijdens de rondetafelgesprekken zijn aangedragen, waren voornamelijk gericht op het herstructureren van de accountancyopleiding en het nemen van tijd voor de begeleiding van assistenten. Meer specifiek ging het over (assistent-)accountants die werkzaam zijn in de advies- en samenstelpraktijk, oftewel de MKB-accountants. De vraag die al ruim 15 jaar speelt, namelijk hoe we ons personeel kunnen behouden en voor meer instroom kunnen zorgen, leidde tot bijna voelbare paniek.
Is het werk van de MKB-accountant nog wel zinvol?
Ik wil geenszins afdoen aan de aangedragen voorstellen. Echter, naar mijn mening is er te weinig aandacht besteed aan het benoemen van de essentiële oorzaak der oorzaken: Is het werk van de MKB-accountant nog wel zinvol wanneer 70% van de tijd wordt besteed aan het opstellen van wettelijk verplichte jaarrekeningen, controles en aangiften voor een periode die al (lang) verstreken is? Daarnaast is dit werk niet exclusief voorbehouden aan (assistent-)accountants. Naarmate er meer personeel vertrekt, neemt het percentage van de tijd dat aan deze jaarlijkse werkzaamheden wordt besteed alleen maar toe, wat extra druk legt op de overgebleven professionals.
Zinvol werk
Wanneer ik in mijn omgeving vraag wat zinvol werk inhoudt, hoor ik al snel een algemene beschouwing gebaseerd op de principes van Herzberg over motivatiefactoren (satisfiers) en hygiënefactoren (dissatisfiers). Een ander theoretisch perspectief, het organisatieveranderingsmodel van Burke en Litwin, is minder bekend maar niet minder relevant. Uit dit model blijkt dat individuele behoeften en waarden bij het verrichten van werk een belangrijke rol spelen in het ervaren van motivatie. Hierbij gaat het niet alleen om individuele vaardigheden en competenties, maar ook om een stimulerende werkomgeving. Is er voldoende aandacht binnen de accountancysector voor de (verschuiving van) individuele behoeften en kernwaarden?
Wat voor de één zinvol is, kan voor de ander anders zijn.
Er zijn verschillende elementen die bijdragen aan zinvol werk, en deze kunnen voor iedereen verschillend zijn. Het is waar dat wat voor de één zinvol is, voor een ander anders kan zijn. Echter, in een dienstverlenende sector is het onvermijdelijk dat het werk in verhouding staat tot degenen voor wie het wordt verricht: de ondernemers die ervoor betalen. De accountancy blijft immers een commerciële sector.
Zelfreflectie aan de hand van vier zinvolle vragen
Het is daarom waardevol om zelfreflectie toe te passen en te onderzoeken welke elementen voor jou persoonlijk het meest belangrijk zijn om een gevoel van zinvolheid in je werk te ervaren, met name in relatie tot de ondernemer. En omdat accountants graag uitdagingen aangaan, wil ik een aantal vragen stellen die hierbij kunnen helpen. Beantwoord deze vragen eerlijk en concreet wanneer je ze toepast op de werkzaamheden die 70% van je tijd in beslag nemen.
- Heb je het gevoel dat je werk bijdraagt aan een betekenisvol doel voor de ondernemer en waarde toevoegt aan wat voor hem/haar belangrijk is?
- Heeft jouw werk impact op de ondernemer voor wie je werkt? Leiden jouw werkzaamheden tot een groter succes, bijvoorbeeld in termen van resultaat, inzicht en motivatie?
- Voel je je voldoende verbonden met de ondernemer, andere professionals op jouw kantoor en werk je daadwerkelijk samen? Is er veel wederzijds contact waarbij jullie het beste in elkaar naar boven halen en samen successen vieren?
- Heb je voldoende autonomie in je werk en de vrijheid en verantwoordelijkheid om samen met de ondernemer en collega professionals daadwerkelijk beslissingen te nemen?
“Deze vragen vormen voor mij als ondernemer telkens weer de basis wanneer ik nadenk over de koers van MKBTR en hoe wij onze professionals gemotiveerd en verbonden houden. Ik geloof in de kracht van multidisciplinaire teams bestaande uit hoogopgeleide financiële professionals, bedrijfskundigen en (fiscaal) juristen. Hoe geweldig is het om samen te werken met MKB-ondernemers aan het verwezenlijken van hun ondernemersdromen en -doelen? Het meebouwen aan het succes van ondernemers is pas echt zinvol.”
Dirk-Jan de Jeu MSc. is oprichter en ondernemer bij o.a. MKBTR, Groene Hart Juristen en WeLoveSoftware. Hij behaalde een (post-)master RA aan Nyenrode Business Universiteit.
MKBTR is een multidisciplinair advieskantoor met 3 vestigingen en ruim 30 professionals gespecialiseerd op de meeste onderdelen van het ondernemerschap in het mkb. Interessant? Neem een kijkje op werkenbijmkbtr.nl
